Ψηφιακές «εμφανίσεις» του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. #περικεφαλαία.

Οι εξεικονίσεις του Γέρου του Μοριά είναι πολλές και διαφορετικές. Από τον «σκοπελοπρόσωπο» Κολοκοτρώνη, όπως ονομάζεται από τον ποιητή Π. Σούτσο, «με την αγριωπή, σκαμμένη από των καιρών το πέρασμα όψη, την χαλασμένη από του πολέμου την οργή […], που έμοιαζε με βράχο που τον δέρνουνε τα κύματα», -όπως σημειώνει ο Ιωάν. Βλαχογιάννης-, κι από την σκυθρωπή εκείνη φιγούρα των πρώτων «εκ του φυσικού» σχεδίων του Δανού Adam Friedel και του Γάλλου φιλέλληνα Olivier Voutier, που τον παρουσιάζουν με φέσι στο κεφάλι, σταδιακά  περνάμε σε απεικονίσεις που αποτυπώνουν έναν άνδρα με βλέμμα ηγετικό, εντυπωσιακή στολή και περικεφαλαία.

Το γεγονός ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης φορούσε περικεφαλαία ως κατάλοιπο της υπηρεσίας του στον Αγγλικό στρατό στα Επτάνησα, όπου υπηρέτησε με το βαθμό του μαγγιόρου, επιβεβαιώνουν ο υπασπιστής του Φωτάκος1, καθώς και ο Γεώργιος Τερτσέτης2, ο οποίος συνέγραψε τα Απομνημονεύματα του στρατηγού της Ελληνικής Επανάστασης.
Η εικόνα αυτή του Κολοκοτρώνη με την περικεφαλαία επί κεφαλής έμελλε στην πορεία των χρόνων να καταγραφεί στη μνήμη όλων, ενώ δεν έχει πάψει να απαθανατίζεται στην τέχνη και αλλού.

• 1. «[…] Ο Κολοκοτρώνης εφορούσε κόκκινα φορέματα και σπαλέταις [: επωμίδες] αγγλικαίς, διότι ήτο ταγματάρχης στα εις τα αγγλικά τάγματα της Επτανήσου […]» στο: Φώτιος Χρυσανθακόπουλος ή Φωτάκος, περί τής Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήναις 1858, σελ.31-32.
• 2. «Ἀγαποῦσε νὰ φορή περικεφαλαίαν, ὡς σημεῖον ἀρχαίου ἑλληνισμοῦ. Τὴν ἐφόρει καὶ εἰς τὰ ἀποβατήρια τοῦ Βασιλέως εἰς Ναύπλιον καὶ ἦτον ὁ μόνος μὲ τὴν περικεφαλαίαν του.» στο: Γεώργιος Τερτσέτης, Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836, Ἀθήνησιν, Τύποις Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως, 1846, σελ. 280

Μέσα από τα ευρήματα μιας τρόπον τινά «σύγχρονης αρχαιολογίας» που έχει συλλέξει από το Διαδίκτυο, η εικαστικός επιχειρεί μια κυριολεκτική και μεταφορική απομάκρυνση από την πεπατημένη επιτόπια έρευνα σε αρχεία και μουσεία προκειμένου να (ανα)συνθέσει την εικόνα του ήρωα. Αντιμέτωπα άλλωστε με την πραγματικότητα της νόσου Covid-19, από τις 12 Μαρτίου 2020, τα περισσότερα μουσεία του κόσμου έχουν κλείσει επ’ αόριστον. Ο μόνος τρόπος που προσφέρεται πλέον για να διεισδύσει κανείς στα τεκμήρια είναι μέσω του Διαδικτύου.  Σε αυτή την πρωτόγνωρη, λοιπόν, συνθήκη κι εκεί που οι πόρτες και τα παράθυρα παραμένουν κλειστά, η Βουβουέλη ανοίγει τα παράθυρα του Παγκόσμιου Ιστού και επιδίδεται σε μια #museumfromhome περιήγηση σε ψηφιακά αρχεία, ψηφιακές συλλογές και ψηφιοποιημένες εκδόσεις που σχετίζονται με τις εξεικονίσεις του Γέρου του Μοριά. Επίσης, μέσα από το γεωγραφικό σύστημα πλοήγησης του Google Earth, η εικαστικός προσεγγίζει υπαίθρια γλυπτά του Κολοκοτρώνη, καταλήγοντας στον έφιππο ανδριάντα της πλατείας Κλαυθμώνος που φέρει την υπογραφή του Τήνιου γλύπτη Λάζαρου Σώχου.

Παρά την προσπάθειά της όμως να υπερπηδήσει τα εμπόδια πρόσβασης στους φυσικούς τόπους και να έρθει ένα βήμα πιο κοντά στην επανασύσταση της εικόνας του ήρωα, η Βουβουέλη «συναντά» τελικά τους περιορισμούς που θέτει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα όσον αφορά ειδικά στις φωτογραφίες προσώπων που δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο. Έτσι, η εικόνα του προσώπου του έφιππου Κολοκοτρώνη, το οποίο πιστά απέδωσε ο Σώχος χρησιμοποιώντας το νεκρικό εκμαγείο του 1843, «θολώνει» και πάλι ακριβώς γιατί οι αλγόριθμοι ασφαλείας της Google παραμορφώνουν αυτόματα κάθε πρόσωπο που  πιάνεται στις λήψεις του google street view, ακόμη κι αν πρόκειται για ανθρώπινο ομοίωμα!