Μια “phygital” έκθεση serial ροής που εξελίσσεται και ολοκληρώνεται σε 12 αυτοτελή επεισόδια.

Εξώφυλλο του προγράμματος της εορτής της Εκατονταετηρίδας από την Ελληνική Επανάσταση, που διοργάνωσε το Λύκειον των Ελληνίδων στο Στάδιο, 6 Απριλίου 1930. Ιστορικό Αρχείο του Λυκείου των Ελληνίδων

Η έκθεση ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ [γ]ραμμένα, ἕν πανίον. 1821-2021 περιλαμβάνει μικρές ιστορίες στο φόντο μιας μεγάλης, με σημείο αναφοράς το ένδυμα, τους μετασχηματισμούς του, τη συμβολική του διάσταση, αλλά και τις  πολιτικές και άλλες χρήσεις του από την εποχή της Επανάστασης έως σήμερα.

Μέσα από ενδεικτικά παραδείγματα, όπου διαφορετικές χρονικότητες συνδέονται και ανακατανέμονται, η έκθεση εμπλέκει το χθες με το σήμερα, το τοπικό με το παγκόσμιο, αλλά και το «παραδοσιακό» με τη «μόδα».
Από τη φουστανέλα των αγωνιστών, την «οθωνική» και την ευζωνική εκδοχή της, περνά στην πολυσυζητημένη «αιρετική» παραλλαγή του Mick Jagger, αλλά και σε εκείνη του «Ιάσονα» στη Μήδεια του Μποστ. Από τις γυναίκες του Ζαλόγγου προχωρά έως τα «φιλμικά» και τα άλλα ανάλογά τους, και από τους Μαυροφόρους του Ιερού Λόχου έως την κατ’ εικόνα και καθ΄ομοίωσιν αυτών στολή της φιλαρμονικής του Μεσολογγίου. Παράλληλα, από το οθωμανικό salvar φτάνει μέχρι τη μόδα των bloomers και των spandex, ενώ από τη φιλελληνική μόδα à la Bobelina μέχρι το αναμνηστικό φουλάρι του Οίκου Hermès, προσφέροντας εναλλακτικές και ίσως πέρα από το αναμενόμενο αφηγήσεις.

Φέρμελη, τμήμα της παιδικής ενδυμασίας φουστανελά του Ίωνα Δραγούμη. Συλλογή Λυκείου των Ελληνίδων, Α.Μ. 13341. Φωτογραφία: Studio Kominis

Με καθοριστική τη συμβολή σύγχρονων εικαστικών, τα θέματα αναπτύσσονται μέσα από έργα Video/Digital Art, όπου παλαιά «υλικά» και αφηγήματα ανακυκλώνονται σε νέες συνθέσεις με απρόσμενες νοηματοδοτήσεις και ενίοτε με συμβολικές προεκτάσεις που αφορούν στη σύγχρονη πραγματικότητα. 

Τα έργα, με τη σειρά τους, συνθέτουν μια έκθεση serial ροής που εξελίσσεται και ολοκληρώνεται σε 12 αυτοτελή επεισόδια, το καθένα από αυτά με διαφορετικό σενάριο, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και συντελεστές. 

Τα θέματα θα αναρτώνται στον ιστότοπο σαν έργο σε εξέλιξη, κάθε Παρασκευή και ώρα 18.21. Παράλληλα θα διαμοιράζονται μέσα από τη σελίδα facebook και το κανάλι youtube του Μουσείου Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων, προσκαλώντας το κοινό να «ακολουθήσει» την έκθεση, αλλά και να παρακολουθήσει την εξέλιξή της.

Εφαρμόζοντας ωστόσο, ένα ”phygital“ (physical και digital) μοντέλο ανάπτυξης της έκθεσης, επιλεγμένες θεματικές ενότητες θα παρουσιαστούν και στους χώρους του Μουσείου Ενδυμασίας και του Κεντρικού κτιρίου του Λυκείου των Ελληνίδων, επιτυγχάνοντας τη σύνδεση του φυσικού και του ψηφιακού κόσμου.

Μαρία Βαρελά, ἕν πανίον - ένα “επινοημένο” έμβλημα. Still video frame © Λύκειον των Ελληνίδων, 2021
Μεταξωτό αναμνηστικό μαντήλι “Ο Ήρως Μάρκος Βότσαρης”. Σύρος, Δ. Ν. Πιεράκος, π. 1900. Αντίγραφο από τη συλλογή του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος. Συλλογή Λυκείου των Ελληνίδων, Α.Μ. 16511. Φωτογραφία: Studio Kominis

Η μείξη - και ενίοτε η αντιστροφή των χρόνων - που επιχειρεί να καλύψει η αφήγηση σε ένα χρονικό ανάπτυγμα 200 ετών (1821-2021), καθώς και ο διάλογος μεταξύ των σύγχρονων καλλιτεχνών και ενός «παραδοσιακού» Μουσείου, ανατρέπει τεχνηέντως τη γραμμική παρουσίαση. Στόχος της έκθεσης δεν είναι να συνοψίσει τη μνήμη ΜΥΡΙΑδων συμβάντων και αξιομνημόνευτων ανθρώπων, ούτε και να αναδείξει το ένδυμα αποκλειστικά και μόνο ως  κώδικα (απο)μνημόνευσης του αναπαριστώμενου προσώπου. Αντίθετα, προτείνει νέους τρόπους ανάγνωσης του  ιστοριογραφικού λόγου του Εικοσιένα, [γ]ραμμένου με σύγχρονους όρους, σύγχρονο λεξιλόγιο και συντακτικό επάνω στο ΠΑΝΙΟΝ, με  τη διττή σημασία της λέξης:
είτε πρόκειται για ένα «κομμάτι ύφασμα», που ανέκαθεν, κάθε φορά που το τύλιγαν, το συνένωναν και το στερέωναν πάνω στο ανθρώπινο σώμα, από δυσδιάστατο πανί χωρίς βάθος αποκτούσε τρεις διαστάσεις, γινόταν ένδυμα και αναλόγως «σήμα κατατεθέν» για κάθε ομάδα,
είτε πρόκειται για τη συναρτώμενη στο πανίον έννοια της επαναστατικής σημαίας ως συμβόλου του αναδυόμενου τότε ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.

Συμμετέχουν οι εικαστικοί
Μαριλένα Αλιγιζάκη
Μαριλένα Αλιγιζάκη
Εικαστικός - Ερευνήτρια

Η Μαριλένα Αλιγιζάκη (Αθήνα, 1984), είναι εικαστικός, υπ. Διδάκτωρ του Εικαστικού τμήματος της ΑΣΚΤ και υπότροφος του ΙΚΥ. Στη δουλειά της εστιάζει στο πεδίο της δημόσιας τέχνης με εγκαταστάσεις, περφόρμανς και βίντεο. Η Αλιγιζάκη διερευνά τα συστατικά στοιχεία της ταυτότητας του σύγχρονου υποκειμένου, φιλοδοξώντας στην υπογράμμιση εκείνων των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών που διαμορφώνουν τις σύγχρονες διασπορικές κοινότητες. Εκτός από τις δημόσιες δράσεις, οι εγκαταστάσεις της, ενσωματώνουν σχέδια, ψηφιακές εκτυπώσεις, βίντεο, γλυπτά και κείμενα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου
Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου
Εικαστικός

Η Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου είναι εικαστικός με έδρα την Αθήνα. Έχοντας σπουδάσει αρχικά Μαθηματικά και στη συνέχεια Καλές Τέχνες, δημιουργεί πολυμεσικές εγκαταστάσεις, σχεδιάζει έντυπα και ασχολείται με τη σκηνογραφία στον κινηματογράφο, ενώ παράλληλα διακοσμεί βιτρίνες καταστημάτων. Έχει πάρει μέρος σε διεθνείς εκθέσεις, ομιλίες, συνέδρια, artist residencies και εικαστικά εργαστήρια.

Μαρία Βαρελά
Μαρία Βαρελά
Εικαστικός

Η Μαρία Βαρελά εστιάζει στους τρόπους που το αρχειακό γεγονός μεταγράφεται από το ψηφιακό περιβάλλον στο φυσικό κόσμο. Δημιουργεί ψηφιακά και φυσικά αντικείμενα, συστήματα, περιβάλλοντα και εκδηλώσεις διερευνώντας έννοιες όπως η ταυτότητα, η μνήμη, η παράδοση και οι κατασκευές αυτών. 

Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε μουσεία και εκθέσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού στην Αθήνα, στις Βρυξέλλες, στο Σάο Πάολο, στο Βρότσλαβ, στο Βανκούβερ, στο Βερολίνο, στο Σιάτλ, στο Μπέργκεν, στη Κωνσταντινούπολη και αλλού. 

Το 2021 είναι υποψήφια για το βραβείο σύγχρονης τέχνης του μουσείου Taoyuan της Ταιβάν.

Ηρώ Βουβουέλη
Ηρώ Βουβουέλη
Εικαστικός

Η Ηρώ Βουβουέλη γεννήθηκε  το 1989 στην Αθήνα όπου μέχρι και σήμερα ζει και εργάζεται. Αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ το 2016 και έκτοτε έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις με ζωγραφικά, γλυπτικά και πολυμεσικά έργα. Τελευταίες της εικαστικές αναζητήσεις οι τρόποι με τους οποίους το ψηφιακό περιβάλλον, οι αναπαραστάσεις του χώρου και η επαυξημένη πραγματικότητα επιδρούν στο άτομο και παράγουν νέες εμπειρίες του χώρου αλλά και νέες μορφές αντίληψης.

Μαίρη Θηβαίου
Μαίρη Θηβαίου
Εικαστικός

Η Μαίρη Θηβαίου είναι εικαστικός µε έδρα την Αθήνα. Σπούδασε Συντήρηση Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης στο Τ.Ε.Ι. Αθήνας και Εικαστικά στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Τελείωσε το Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών της Α.Σ.Κ.Τ. Φοίτησε στο τµήµα Arts Plastiques του Πανεπιστηµίου Paris 8 με υποτροφία Erasmus. Έχει πάρει µέρος σε οµαδικές εκθέσεις και workshops στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μεταξύ άλλων έχει διατελέσει συντηρήτρια παραδοσιακών ενδυμάτων στο Estonian Open Air Museum και στο Υπουργείο Πολιτισµού. Παράλληλα, δημιουργεί εικαστικά βίντεο και animations για μουσεία και θεατρικές παραστάσεις. 

Μαρία Κώτσου
Μαρία Κώτσου
Εικαστικός

Η Μαρία Κώτσου γεννήθηκε το 1989. Κατάγεται και μεγάλωσε στην Απείρανθο της Νάξου. Αποφοίτησε με άριστα από το Α’ Εργαστήριο ζωγραφικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας το 2016 . Το 2012-13 υπήρξε υπότροφος του ΙΚΥ στην Jan Matejiko Academy of Fine Arts της Κρακοβίας στο τμήμα Textile Art ως φοιτήτρια Erasmus. Το έργο της έχει βραβευτεί και παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα. Ζει και εργάζεται στις Κυκλάδες.

Αγγελική Μπόζου
Αγγελική Μπόζου
Εικαστικός

Η Αγγελική Μπόζου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1982. Είναι απόφοιτη του Μεταπτυχιακού Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ (2016) και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας (2011). Έχει κάνει σπουδές στη γραφιστική και το θέατρο.  Το 2011 πήρε το πρώτο βραβείο του Ιδρύματος Σπυρόπουλου και το 2019 βραβεύτηκε από την ARTWORKS στα πλαίσια του Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών ΙΣΝ.
Με σημείο αναφοράς τον αυτοσχεδιασμό, δημιουργεί ζωντανές εικαστικές δράσεις και βίντεο παρουσία θεατών και εικόνες που απαιτούν ταχύτητα αποτυπώνοντας τη στιγμή. Πειραματίζεται με το τυχαίο, προσπαθώντας να μορφοποιήσει άμεσα τις εικόνες του νου και κατασκευάζει χάρτινους μηχανισμούς που παράγουν υποτυπώδη κίνηση.
Έργα της έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό: Family Business Gallery (New York), Netting the Work Berlin (Germany), Cairo Video Festival (Egypt), Dirty Linen-Family Business Handmade στο Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Βορρέ, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Μπιενάλε της Αθήνας κλπ.

Ηλέκτρα Σταμπούλου
Ηλέκτρα Σταμπούλου
Εικαστικός - Ερευνήτρια

Η Ηλέκτρα Σταμπούλου είναι εικαστικός, ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτωρ της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Το εικαστικό της έργο αποτελείται κυρίως από εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων γλυπτά αντικείμενα, σχέδια, ψηφιακές εικόνες, βίντεο και επιτελεστικές δράσεις. Η πρακτική της αναπτύσσεται γύρω από ερωτήματα σχετικά με την αφηγηματική διαδικασία κατά τη διάρκεια χρονο-εξαρτώμενων δράσεων, σε μία προσπάθεια να επαναπροσδιοριστεί η αφηγηματική ταυτότητα και η συμμετοχή στην επιτελεστική δράση.

Σύλληψη - Επιμέλεια & κείμενα έκθεσης

Τάνια Βελίσκου
Τάνια Βελίσκου
Μουσειολόγος

Η Τάνια Βελίσκου σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Α.Π.Θ., λαμβάνοντας υποτροφίες από το Κληροδότημα Τσαγκαδά για την επίδοση στα προγράμματα Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Με υποτροφία του Ιδρύματος «Μαρίας Χειμαριού» πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές εξειδίκευσης στη Μουσειολογία στο Τμήμα Μουσειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Leicester του Ηνωμένου Βασιλείου. 

Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα του Α.Π.Θ. που αφορούν στην τεκμηρίωση και διαχείριση ενδυματολογικών συλλογών, καθώς και σε επιτόπιες λαογραφικές έρευνες στη Β. Ελλάδα. Εργάζεται ως επιμελήτρια στο Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων, με κύρια καθήκοντα την εκπόνηση μουσειολογικών μελετών, τον μουσειογραφικό σχεδιασμό και την επιμέλεια των θεματικών εκθέσεων. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας.

Συνεργάστηκαν

Τέτη Χατζηνικολάου
Τέτη Χατζηνικολάου
Επιστημονική Σύμβουλος του Μουσείου

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ ’όπου έλαβε πτυχία Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και Ιστορίας- Αρχαιολογίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές εξειδίκευσης στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Ιστορία της Μεσαιωνικής και Νεότερης Τέχνης) και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (Τέχνη και Πολιτισμός). Από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα Ιστορίας ( DEA).

Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και διετέλεσε Διευθύντρια Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1997-2011).

Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων ( ICOM).

Ζωή Κόνα
Ζωή Κόνα
Συντήρηση και ανάρτηση εκθεμάτων

Η Ζωή Κόνα είναι συντηρήτρια αρχαιοτήτων & έργων τέχνης και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη διαχείριση πολιτιστικής κληρονομιάς. Η εξειδίκευση της αφορά στη συντήρηση, ανάρτηση, έκθεση και αποθήκευση υφασμάτινων αντικειμένων. Από το 2006 έως το 2015 απασχολήθηκε σε φορείς του ΥΠΠΟΑ, ενώ από το 2016 εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Έχει συνεργαστεί με πλήθος μουσείων και πολιτιστικών οργανισμών δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου.

Πέννυ Σακκοπούλου-Βαλταζάνου
Πέννυ Σακκοπούλου-Βαλταζάνου
Μετάφραση

Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και έχει παρακολουθήσει πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Γαλλόφωνης Αφρικανικής Λογοτεχνίας στο Iowa State University, USA. Έχει κάνει μεταφράσεις για τις Εκδόσεις Ίκαρος και Lycabettus Press, για την ΕΡΤ κ.ά. Έχει εργαστεί ως Σύμβουλος Ανάπτυξης στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), στην Ελληνική Προεδρεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2003, καθώς και στην οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004. Έχει υπηρετήσει ως εκπαιδευτικός σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και επί δεκαπενταετία στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπου διετέλεσε Προϊσταμένη του Τμήματος Αισθητικής Αγωγής. Είναι Έφορος Εθνικών Ενδυμασιών και μέλος του Δ.Σ. του Λυκείου των Ελληνίδων, καθώς και μέλος  Επιτροπών αξιολόγησης καταλληλότητας κινηματογραφικών έργων του Υπουργείου  Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Συνέβαλαν επίσης

Δημιουργικό λογότυπου της έκθεσης

Γιαννούλα Μπανάσιου

Φωτογραφίες εκθεμάτων

Studio Kominis

Διοικητική υποστήριξη

Χαρά Δένδια

Συμμετείχε ακόμη μια ομάδα συνεργατών, η συμβολή των οποίων αναφέρεται ειδικά σε κάθε θεματική ενότητα.

Ευχαριστούμε

την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και την Προεδρική Φρουρά
για τον δανεισμό της επίσημης Ευζωνικής στολής του οπλίτη
το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
για την άδεια χρήσης αρχειακού και φωτογραφικού υλικού
το Μουσείο Μπενάκη
για την άδεια χρήσης υλικού από τη Συλλογή Ζωγραφικής, Σχεδίων και Χαρακτικών
το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα
για την παραχώρηση και άδεια χρήσης ενδυματολογικών και αρχειακών τεκμηρίων
το Λαογραφικό Μουσείο Χρισσού - Συλλογή Ηλία Ε. Δαραδήμου
για τον δανεισμό αντικειμένων
το Μουσείο Θεόφιλου στη Βαρειά Λέσβου
για την άδεια χρήσης υλικού από τη συλλογή έργων ζωγραφικής του Θεόφιλου
την Εθνική Λυρική Σκηνή
για τον δανεισμό ενδυματολογικού τεκμηρίου
το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
για την άδεια χρήσης οπτικών και ηχητικών τεκμηρίων από το Αρχείο Παραστάσεων
τον Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής Διονύσιος Σολωμός»
για τον δανεισμό της στολής της φιλαρμονικής «Διονύσιος Σολωμός»
τις Εκδόσεις «Λούση Μπρατζιώτη»
για την άδεια χρήσης δημοσιευμένου αρχειακού υλικού
τον Οίκο Δημοπρασιών «ΒΕΡΓΟΣ»
για την άδεια βιντεοσκόπησης-φωτογράφισης «ζωντανής» Δημοπρασίας
την Daes London Insurance Market
για την ασφαλιστική κάλυψη εκθεμάτων
Αναλυτικά το πρόγραμμα

Ο Χορός του Ζαλόγγου. Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία.

Μαριλένα Αλιγιζάκη

05/02
2021

Υπό το όνομα του Ιερού Λόχου. Το «τέλειον ανάλογον» σε τρεις πράξεις.

Μαίρη Θηβαίου

12/02
2021

Simulacra. Οι Κυρίες της Αυλής.

Μαρία Κώτσου

19/02
2021

Ψηφιακές «εμφανίσεις» του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. #περικεφαλαία.

Ηρώ Βουβουέλη

26/02
2021

Αγχίνοια

Αγγελική Μπόζου

05/03
2021

18.21m². Ο πόλεμος στα σαλόνια.

Phygital έκθεση (12/03/2021 - 31/12/2021)
12/03
2021

Φουστανέλα ή Φράκο; Quick Responses (QRs).

Phygital έκθεση (19/03/2021 - 31/12/2021)
19/03
2021

Εν πανίον - ένα “επινοημένο” έμβλημα.

Μαρία Βαρελά

26/03
2021

Bloomers. Σύντομες ιστορίες γυναικείας μόδας.

Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου

02/04
2021

passage

Ηλέκτρα Σταμπούλου

09/04
2021

Ούτε, ουδέν, δεν ή η φαντασιώδης του μύθου πλοκή.

Αγγελική Μπόζου

16/04
2021

Μαρκομπότσαρης. 2+1 τρόποι για να δέσεις ένα μαντήλι.

Συλλογικό έργο
23/04
2021